Abonneren, Adverteren
mail: redactie@waalsweekblad.be

Vrijdag 3 januari 2020 Nr. 728

In en om Luik 27 auto's in brand
Tijdens de jaarwisseling was het onrustig in enkele steden. In de Luikse wijk Droixhe staken 60 relschoppers enkele auto's in brand, ze gooiden met stenen en rotjes, en ze vernielden een bushokje en de gevel van een krantenwinkel. 10 politiemensen raakten gewond. In Charleroi raakten twee mensen gewond toen ruzie in een café uitmondde in een schietpartij.
In 14 dagen tijd zijn nu 27 auto's in brand gestoken in Luik en de buurgemeenten Herstal en Saint-Nicolas. De politie is een onderzoek begonnen maar heeft nog geen daders kunnen vatten, meldt La Meuse.
De autobrandengolf is overgewaaid uit Frankrijk, in Straatsburg zijn alleen al met oudjaar 220 auto's in brand gestoken, in Parijs 31, in Limoges 36, in Besançon 93.


Maak de kachel van boven aan

Eén op de vier Waalse woningen heeft een houtkachel voor hoofd- of bijverwarming. Nu steeds duidelijker wordt dat ze de lucht vervuilen, geeft L'agence wallonne de l'air et du climat * wat adviezen, zoals:
De vervuiling kan de helft worden verminderd door het hout "van boven" aan te steken, zoals de Zwitsers en de Scandinaviërs dat al eeuwen doen. De meeste verbrandingsgassen gaan dan niet meteen de schoorsteen in maar komen langs de vlam, waar ze worden verbrand.
Zie de foto boven en deze 's.
Gebruik hout met maximaal 20% vocht er in. Er zijn vochtmetertjes vanaf 9 euro (foto). Hout is droog wanneer het hol klinkt als je twee houtblokken tegen elkaar slaat.
Laat de schoorsteen twee keer per jaar ragen, of minstens eenmaal.
* Die dienst geeft de adviezen via de RTL maar nog niet op de website van de dienst zelf.

Auto wordt voorgetrokken boven fiets

Vorig jaar heeft de Waalse overheid meer geïnvesteerd in een autoparking in Mons (15 miljoen euro) dan in alle Waalse gebruiks- fietspaden samen (de toeristische Ravel-paden dus uitgezonderd). Dat constateert het Waalse fietscollectief Cyclistes gonflés à bloc (de opgeblazen fietsers). Men ergert zich ook aan de miljoenen voor prestigieuze treinstations zoals die van Luik en Mons. In Wallonië gebeurt maar 1% van de verplaatsingen per fiets, maar de overheden doen niet veel om de voorwaarden te verbeteren, schrijft het collectief, dat de politici aanspoort om dat wel te doen. Bron: De Groene Belg / Forum van de fietsclub


Keltisch masker een WalloBruxe schat
Dit Keltische masker is eind vorig jaar opgenomen in de lijst van Schatten van WalloBrux, samen met nog 6 andere van die Trésors. Het masker is in 2003 gevonden bij opgravingen in Blicquy in Leuze-en-Hainaut (Henegouwen). Het is gemaakt van een koperlegering. Het masker markeert het ineenvloeien van de Keltische en de Romeinse cultuur en is bijzonder goed bewaard gebleven. Het is te zien in het museum van de Archéosite in Aubechies (Beloeil, Hengouwen), ook al rept de website van het museum zelf met geen woord over deze schat.

Steeds meer friet thuisbezorgd
België telt 4.500 frituren, van wie er de laatste tijd steeds meer online gaan, meer in Vlaanderen dan in Wallonië. 65 van de 2.000 bij Deliveroo aangesloten restaurants zijn frietkoten. Takeaway werkt voor 3.000 Belgische restaurants, waaronder honderden frietzaken. En dan zijn er de specialisten: Frietjesonline en One2Three. Die laatste heeft al 450.000 bestellingen verwerkt voor de 150 aangesloten frietzaken. Bron: De Morgen

Oevers moeten groen en schoon zijn

Oevers van waterlopen langs agrarische grond (behalve langs naaldbossen) moeten sinds september over een breedte van 6 meter begroeid zijn. Maar tot 2023 is er een overgangsperiode. Al 10 jaar mogen die oevers al niet bemest worden en al 5 jaar mogen er geen pesticiden gebruikt worden. Ook mogen koeien al een hele tijd niet meer bij waterlopen kunnen komen, zoals op de foto. Dat allemaal om de slechte kwaliteit van het  water te verbeteren. Meer in Nouvelles de l'Agriculture nr. 10 (ook in het Duits)




Grootste olympische klimwand in 't land

De grootste klimwandenzaal van het land is onlangs geopend, het is de Maniak in Damprémy bij Charleroi. Nu wandklimmen dit jaar in Tokio voor het eerst een olympische sport is, wordt veel belangstelling verwacht. De Belgische en Franse klimkampioenen hebben de klimhal getest en uitstekend bevonden. La Meuse en nog een en nog een

Provincies mogen voorlopig blijven
Hoewel velen de Waalse provincies (25.000 ambtenaren) een nodeloze bestuurslaag vinden, laat de Waalse regering ze voorlopig bestaan, maar ze krijgen wel elk jaar minder geld. Het lijkt een uitdoofscenario, maar toch moeten de provincies, die nooit pensioenfondsen hebben opgericht, elk jaar meer geld zelf betalen aan pensioenen van de almaar ouder wordende ex-ambtenaren. En de hulpdiensten krijgen wel meer taken maar niet meer geld. De provincies gaan nu de federale regering (als die er is) om geld vragen, schrijft de RTBF, maar die komt zelf al aan alle kanten geld tekort.

Weinig Waalse
UFO-meldingen
Vorig jaren zijn 266 meldingen over UFO's binnengekomen. Vlamingen zien ze vaker vliegen dan Walen: 181 tegen 85. Zie het kaartje. Landelijk meldpunt / Waalse UFO-site



Celstraf geëist tegen vogelstropers
Stropen is geen ludieke volkstraditie, stropers zijn gewoon criminelen, stelt de Waalse overheid. De antistropersbrigade heeft bij 14 verdachten 1322 verboden vogels aangetroffen, plus allerlei illegale vallen en kooien. De straatwaarde van de dieren zou 2 miljoen euro zijn. Tegen sommigen vogeldieven is 10 maanden cel geëist, ook waren er veel boetevragen. Maar eerst komt binnenkort de verdediging van de criminelen nog aan bod, meldt La Meuse.

Meer Famenne en Ardennen op internet

Toeristische bedrijven in en rond Marche-en-Famenne kunnen het internet nog veel beter benutten om toeristen te trekken, stelt de Waalse toeristendienst. Daarom is er nu voor toeristen en reisbureaus een "Vade Mecum" over ecotoerisme in die streek. Ook is er een cursus Marketing-communicatie via internet. Matélé
Nog gratis verkrijgbaar is het PDF-rapport L'écotourisme en Ardenne uit 2018.
Vorig jaar is de streek Famenne-Ardenne het eerste officiële Unesco Geopark van België geworden. Het heeft nu een eigen website.

Luik leent geld voor pensioenen
Luik heeft geen pensioenfonds voor zijn ambtenaren, hun pensioen komt uit de lopende begroting. Vanwege de financiële problemen leent de stad er geld voor bij de Waalse overheid, die zelf ook al financiële problemen heeft. Het gaat om 35 miljoen euro. Omdat het elk jaar meer wordt, gaat een commissie een oplossing bedenken, meldt La Meuse.



Natuur eregast op de Erfgoeddagen

Dit jaar is aangelegde en wilde natuur het thema van de Waalse Erfgoeddagen (Les Journées du Patrimoine en Wallonie) op 12 en 13 sept. In de schijnwerper komen dan allerlei groene locaties, bijzondere bomen, archeologische plaatsen (zoals die met megalieten) en alle soorten parken en tuinen. Wie mee wil doen of ideeën heeft kan die aan de Waalse erfgoeddienst kenbaar maken via journeesdupatrimoine@awap.be
Op de foto een van de deelnemers, de traps-gewijze Kasteeltuinen van Freÿr in Hastière (pr. Namen), met onder meer 300 jaar oude sinaasappelbomen (die tot 1 mei binnen staan) en 6 kilometer doolhoven.
Drone- / Gewone
De naam Freÿr (met een trema op de y) komt vermoedelijk niet van de gelijknamige Scandinavische godheid maar van het Latijnse fridiaria* (koude plaats), of uit het Oudhoogduits waar het woord bos of akker van de heer betekende. En met die heer kan dan weer wel een godheid bedoeld zijn. Freÿr is ook de naam van een bos tussen Saint-Hubert en Tenneville.
* Bron: Dictionnaire des noms de lieux en Wallonie et à Bruxelles, Éditions Racine, 2005

*) Normaal is de spelling Congo/Congolees maar in een historische context spel je Kongo, net als de rivier en de taal.


Waalse busdienst verder privatiseren?
De Waalse werkgeverskoepel UWE wil dat de overheid de Waalse busdienst TEC privatiseert, maar de Waalse minister Henry (Ecolo) is daar tegen. Toch laat de TEC zelf in de provincie Luxemburg al veel lijnen uitvoeren door private busbedrijven, omdat dat goedkoper is dan het zelf te doen. De UWE zou ook graag de slecht presterende arbeidsdienst Le Forem privatiseren. Meer bij L' Echo

Hobby: ijzeren grenspalen restaureren
De 148 km lange grens met het groothertog-dom wordt aangegeven door 507 genummerde grenspalen. 220 daarvan zijn gemaakt van parement (pierre de taille), een getailleerde natuursteen. 287 palen zijn van gietijzer en in 1843 gemaakt bij Cockerill in Luik. Die worden sinds vijf jaar gerestaureerd door een vrijwilliger: Philippe Maldaque uit Arlon. Hij heeft er al 100 gedaan. Per stuk is hij ter plaatse al snel 2,5 uur kwijt. Hij hanteert eerst de ruwe borstel en brengt dan de verf aan, hij gebruikt 7 soorten, want hij respecteert de keuze van de makers destijds. Meer bij L' Essentiel
Kleine groepen kunnen een excursie maken langs een aantal palen. Dat gaat via het scoutingmuseum bij Arlon, een andere hobby van Philippe Maldaque. Zie onderin deze pagina

30 ongelukken per week op zebra's
30 voetgangers per week worden in het land aangereden op een oversteekplaats, vooral jongeren. Velen denken dat voetgangers absoluut voorrang hebben op een zebra, en in sommige landen is dat ook zo. Maar in de Belgische wet staat heel verwarrend dat "de voetganger rekening moet houden met aankomend verkeer". Wat betekent dat? Moet de voetganger stoppen voor de auto's? Maar waar is de oversteekplaats dan voor? Wat ook niet helpt zijn de oortjes die vooral jongeren in hebben, terwijl ze ook nog eens naar hun telefoon staren. En tenslotte zijn, vooral in Wallonië, de zebrapaden vaak slecht verlicht. Bron: Vias via La Meuse

Zie de actuele info-artikelen op onze website
Meer kinderbijslag voor eerste kind
De Waalse kinderbijslag (allocations familiales) voor kinderen die na 1 januari 2020 geboren zijn is 155 euro per maand, ongeacht hoe rijk de ouders zijn. Als de kinderen 18 zijn dan wordt het 165 euro, tot ze 25 zijn. Tot nog toe steeg het bedrag naarmate er meer kinderen in het gezin waren (90 tot 250 euro per maand), nu is ieder kind gelijk. Wel geven de Waalse politici voor elk geboren of geadopteerd kind eenmalig ook nog een geboortepremie (Prime de naissance) van 1100 euro, ongeacht hoe rijk de ouders zijn. De schoolpremie (Supplément d’âge annuel) verandert niet, die begint bij baby's met 20 euro per jaar en eindigt met 80 euro in het 17e jaar. Meer bij Kidslife
De kinderbijslag wordt niet prettig efficiënt door 1 drietalige overheidsdienst uitbetaald, maar door 5 Waalse kinderbijslagfondsen (caisses) plus 1 Brusselse plus 12 Vlaamse plus 1 Duitstalige Waalse. Dat levert wel veel arbeidsplaatsen op.

Alle geteste hoverboards onveilig
Geen enkele van de 10 recent door de federale overheid geteste hoverboards voldoet aan de eisen en de fabrikanten hebben ze dan ook van de Belgische markt moeten halen. Al deze gevaarlijke wielplanken werden ook te warm en konden de batterij overladen. 4 van de 10 leverden geen Nederlandse gebruiksaanwijzing.
Zie ook: Veel ongevallen met hoverboards


Goede daad gedaan? Eruit!
Toen de terreuraanslag in Brussel in 2016 net begonnen was, belde een personeelslid van het vliegveld naar een radiostation om de bevolking zo snel mogelijk te waarschuwen. Dat bleek achteraf heel goed geweest te zijn. Maar de directie noemt het "absoluut onaanvaardbaar" en ontsloeg de man, want artikel 15 van het bedrijfsstatuut stelt: "Mededelingen naar buiten mogen enkel gebeuren door bevoegde woordvoerders". Dat hij 61 jaar is en 34 jaar een goede werknemer was en dat hij het publiek diende door het snel te informeren, telde niet mee bij de ambtelijk volkomen verkrampte organisatie. Het personeelslid heeft nu dan maar een rechtszaak aangespannen. Bron: Het Laatste Nieuws

Iglo's voor 40 Charleroise daklozen

Omdat de politici in Charleroi geen fatsoenlijke tiny houses voor de daklozen bouwen doet de vereniging Le Charnoy dan maar wat. Men levert 40 microhouses, die volgens de RTBF lokaal iglo's genoemd worden. Het zijn vouwsels van isolatiemateriaal, 2 bij 1 meter. Heel energiezuinig want de verwarming komt van de lichaamswarmte, daardoor is het binnen 15 graden warmer dan buiten. Dus als het 10 graden vriest dan is het bij de zwerver binnen toch mooi 5 graden boven nul. Omdat er vijf keer meer daklozen zijn dan iglo's, krijgen de anderen een slaapzak.


Ook de bulkmailprovider van het Waals Weekblad
PS-kenner gelooft niet meer in België
De Waalse auteur Claude Demelenne, die onder meer boeken over de Waalse socialisten schreef, gelooft niet meer in België. Hij zegt in Knack: "Bart De Wever heeft 100% gelijk als hij zegt dat we twee democratieën vormen." Demelenne zegt dat Walen vooral nog aan België hechten vanwege de sociale zekerheid. Hij noemt het confederalisme van Bart de Wever een 'softe onafhankelijkheid' en de enige optie die er is. Hij vindt wel dat Vlaanderen de Waalse partijen moet duidelijk maken dat een bijna-onafhankelijk Vlaanderen Wallonië heus niet de nek omdraait.

Auto tegen station, station dicht
Op oudjaarsdag is een automobilist 's morgens vroeg vanaf de zijkant tegen het metrostation Providence gereden, in Marchienne-au-Pont bij Charleroi (foto). Dat werd daardoor onstabiel en is gesloten. De automobilist is te voet gevlucht maar moet gemakkelijk op te sporen zijn. La Meuse en nog een

Veel geld uit buitenland en "buitenland"
Buitenlandse investeerders hebben in 2019 voor 1,8 miljard euro plannen uitgevoerd in Wallonië. Het is in geen tien jaar hoger geweest en het leverde vorig jaar 2874 arbeidsplaatsen op. Maar Wallonië ziet zichzelf al als een land, want ook investeringen uit Brussel of Vlaanderen worden meegeteld als "buitenlandse investeringen", meldt Knack.




De ene hervorming is de andere niet
Vijf Waalse partijvoorzitters zeggen dat zij per 2024 een nieuwe staatshervorming willen. Zij willen taken overhevelen van de landelijke overheid naar de regionale, maar ook andersom, terwijl de grootste Vlaamse partijen juist minder België willen en niet meer. Na 2024 krijgt Wallonië elk jaar minder geld van Vlaanderen, misschien willen de Waalse partijen in ruil voor wat toegevingen langer extra geld vragen. Alimentatie wordt altijd door de sterkste partij betaald. Meer bij de VRT

Basiliek te koop, ruim 1 miljoen euro

De basiliek Notre Dame de Chèvremont op een heuvel in Chaudfontaine bij Luik is te koop voor ruim 1 miljoen euro. Maar hij moet gerenoveerd worden, het onderhoud kost 60.000 euro per jaar en de onroerend goedbelasting is 11.000 euro per jaar. Ook moet de nieuwe functie passen bij de statuur van het pand. Dat heeft 19 slaapkamers, 2 badkamers en 2 ha grond. Meer, ook 29 foto's, bij Immoweb

650 boetes voor te langzaam rijden
Vorig jaar zijn 650 automobilisten beboet omdat zij op snelwegen minder dan 70 km/uur reden, wat gevaarlijk is. Elk jaar sterven rond de tien personen bij ongelukken die ontstonden omdat er te langzaam werd gereden. Hardrijders zorgen overigens voor veel meer ongelukken: 2 op de 3. Meer bij RTL


Varkenspest: 1000 Franse dieren dood
Om de Waalse varkenspest weg te houden heeft de Franse overheid vorig jaar meer dan 1000 wilde zwijnen laten doodschieten in een gebied van 300 vierkante kilometer bij de Franse noordgrens. In Wallonië zijn 830 wilde zwijnen gevonden met varkenspest, in Frankrijk nog niet een. De jacht vond onder meer plaats met vangkooien en vangnetten, meldt de Franse jachtdienst.

Luxemburg-stad in 42 3D-kaarten

Luxemburg-stad is nu online te zien als een grote 3D-zoom-afbeelding waar je met de muis en het muiswieltje doorheen kunt manoeuvreren. En een klik op een pand geeft het adres weer. Ook kun je een luchtfoto van 2014 vergelijken met diezelfde locatie in 2019, door de foto's met de muis te verschuiven. En er is een openbaar vervoer-kaart die alle haltes aanklikbaar aangeeft. In totaal zijn er 42 interactieve kaarten. Door al die grafische trucjes laadt de site niet erg snel maar het is de moeite waard. Meer bij wort.lu

Nederlands DigiD ook voor Belgische
Een vrouw met de Belgische nationaliteit die ook in België woont, werkt al 40 jaar in Maastricht en wil graag digitaal communiceren met de Nederlandse overheid, daarom vroeg ze een DigiD aan. Dat werd geweigerd door een minister en een rechter maar de Nederlandse Raad van State heeft die afwijzingen vernietigd zodat ze toch een DigiD krijgt.


De lege auto's van de EU-politici
Elke maand rijden 30 dure auto's zonder en 75 met passagiers heen en weer tussen de kantoren van de EU in Brussel en Straatsburg. Toch maken slechts 25 van de 751 parlementsleden gebruik van die auto's met chauffeur, maar ook bepaalde ambtenaren en hoge gasten mogen mee met de karavaan. Voor één week per maand verhuizen de politici, hun medewerkers en al hun dossiers naar Frankrijk. Het kost ruim 100 miljoen euro per jaar maar Frankrijk wil uit prestigeoverwegingen Straatsburg niet opgeven. Overigens zijn er nog meer nodeloze uitgaven want het Secretariaat-generaal is in Luxemburg-stad gevestigd, en ook daar vergaderen de politici regelmatig met alle kosten van dien.
Alle EU-instellingen en hun locaties


Belasting levert 2 miljard te weinig op
Gegevens 160.000 Allianzklanten gestolen
Rechtse journalist kent publiek beter
Canon Nederlandse en Vlaamse kunst
Steeds meer Roemeense bedeltoeristen
Record toeristenjaar in Brussel
Waarom blijft VRT in onVlaams Brussel?



1 op de 5 Belgische huishoudens gebruikt te oud frituurvet of -olie en dat is erg slecht voor de gezondheid. Ook maakt 2/3 van het publiek het vet of de olie warmer dan 175 graden en dat is minstens even slecht. Een universiteit geeft tips via de VRT

Op de website Ediwall zijn veel publicaties van de Waalse overheid te vinden. Je kunt ze daar ook bestellen*. Er is één item in het Nederlands, een gratis folder of brochure van een niet genoemd formaat en een niet genoemd aantal pagina's met de naam Wallonië en als inhoud: "Innovaties - Groen Wallonië - Erfgoed - Geschiedenis - Voedingsbodem".
*Tijdelijk kun je vanuit Nederland niets bestellen want de lijst met de te kiezen landen in het adresformulier stopt bij Ethiopië.

De extra stroomprijsverhoging voor eigenaren van zonnepanelen is met vier maanden uitgesteld in afwachting van de rechtszaak die gevoerd wordt. De Waalse regering heeft recent 5 jaar uitstel beloofd, maar de energiecommissie CWAPE zegt dat de politici daar niet meer over gaan en heeft de rechter ingeschakeld.

Op het zeer veeltalige observations.be laten mensen berichtjes en ook wel foto's achter over dieren of planten die zij hebben waargenomen. Je kunt onder meer filteren op locaties. Hier is de beginpagina van de overzichten per dorp. Als je in zo'n overzicht op de dorpsnaam klikt dan zoom je in, zoals in dit geval Roy.



Tot 19 januari loopt de archeologische expo Tumulus, heuvels voor de eeuwigheid in het Musée L in Louvain-la-Neuve. Een tumulus (foto) is een heuvel van aarde en stenen boven een graf. Grafheuvels geven aan wat iemands sociale status was en tot welke gemeenschap de overledene behoorde. Een paar bekende Waalse tumuli zijn die van Marcinelle bij Charleroi (meer info) en die van Hottomont in Waals Brabant (meer info). Meer bij de RTBF


De Ardennen, van het Franse Charleville-Mézières tot de regio Luik, zijn in 60 hoofdstukjes beschreven in het Franstalige boek Ardenne. Het gaat over de landschappen, het erfgoed en de tradities. 30 euro. Meer info en online bestellen

In Frans-Vlaanderen, het uiterste noorden van Frankrijk, wordt nog een beetje Vlaams gesproken. De 99-jarige pastoor en oud-leraar Nederlands Cyriel Moeyaert heeft er een boekje over geschreven: Het Nederlands in Sint-Omaars door de eeuwen heen. Eerder schreef hij al het Frans-Vlaamse woordenboek. WTV
Een ouder boek, Het Nederlands in Noord-Frankrijk, is nu als PDF-bestand gratis te downloaden. Het bevat ook een grote woordenlijst.
En dan is er ook nog een hele reeks jaarboeken onder de titel De Franse Nederlanden - Les Pays-Bas Français. Ze kosten 32 euro en De Standaard-boekhandel kan er nog een aantal leveren.
Zie op de 3-talige website de-lage-landen.com ook De vijf beste verhalen over De Franse Nederlanden.


Waalse parlementsleden en ministers en een aantal burgemeesters verdienden in 2018 ruim 100.000 euro bruto, dus nog exclusief vergoedingen en bijbanen.

De Delhaize in Seraing, die het personeel op een zondag per SMS ontslagen had omdat de winkel op maandag ineens failliet zou gaan, is weer open. De curator betaalt de lonen door en werkt aan een doorstart, meldt RTL.


Van de oorlogsherdenkingen in Bastogne heeft de toeristenindustrie in de hele omgeving geprofiteerd, maakt DHnet duidelijk. Het weekeind van de 16e december waren er 100.000 bezoekers.

De nota bene juridische website jubel.be heeft de eerste Belgische cookiesboete gekregen: 15.000 euro. Jubel had van tevoren aangevinkt dat de bezoeker de cookies accepteerde, maar de bezoeker moet juist zelf verklaren dat hij/zij die cookies goed vindt. Meer bij de VRT

Vanaf 20 maart moeten werkgevers een EU-dienst via internet op de hoogte stellen wanneer zij een werknemer over de grens laten werken. Er zijn wel enkele uitzonderingen.

Wide Tech in Grâce-Hollogne bij Luik gaat bij het gasbedrijf in Oman het Wide Tech bewakingssysteem WiDE installeren en vijf jaar onderhouden. Dat monitort gegevens van de gasstations en kan in veel gevallen zelf ingrijpen. Bron: WAB

Speciale pagina's: Waalse links Taaltips Beroemde Walen 9 overheden België De vorige Mediatips

Het Wallonië-gevoel: Wallonië van boven Alle gemeenteborden (en kijkjes in het landschap)